"Μυθολογίες" ή Gracias a la vida?
Ημερομηνία δημοσίευσης: 10/12/2009
Λίγες οι νύχτες με φεγγάρι που μ’ αρέσουν.1
Γιώργος Σεφέρης
Της Τιτίκας - Μαρίας Σαράτση
...Είχε αναζητήσει την απάντηση παντού, στους δασκάλους, στους πολιτικούς, στους ιστορικούς, αλλά κυρίως στη ζωή. «Είμαι θύμα 'ηρωϊκών' αμφιβολιών σαν την Ιουστίνη του Λώρενς Ντάρρελ», σκέφθηκε, «ή μήπως είναι απλά μάταιες αμφιβολίες; Αμφιβολίες χωρίς νόημα; Όχι, οι αμφιβολίες έχουν νόημα, σχεδόν πάντα. Ίσως από το φλαμένκο να πρέπει να περάσω στο ταγκό».
Μάλλον φταίει το γεγονός ότι αιώνες τώρα ζούμε με μυθολογίες. Τρεφόμαστε από αυτές και με αυτές. Από τη γένεση του νεαρού ελληνικού κράτους, πλην ελαχίστων φωτεινών εξαιρέσεων, κανείς μα κανείς δεν τόλμησε να αγγίξει τις «μυθολογίες». Η μυθολογία δεν είναι «απλή υπόθεση».
Ο «μύθος» έχει πολυπλοκότητα. Συγκινεί,μας κάνει να βουρκώνουμε καμιά φορά και διευκολύνει ή και αποτρέπει την κριτική σκέψη ανάλογα με τις συνθήκες και τις προθέσεις. Μετά έρχονται οι φοβίες. Αν αρνηθούμε τις «μυθολογίες» αυτές, χάνουμε την ταυτότητά μας, την ‘ελληνικότητά μας’. Τεράστια πλάνη(;). Ύποπτη πλάνη.
Φίλτατοι αδελφοί Γραικοί χαίρετε! 2
Τέθηκαν ποτέ αυτά τα θέματα στη «μέση» παιδεία μας; Όχι βέβαια, κυριάρχησαν οι μυθολογίες κατά το δοκούν και κατά περίπτωση. Λέξη για τα ελαττώματα, τα λάθη, την αρχαία σκουριά. Τώρα επικαλούμαστε το δυσθεώρητο δημόσιο χρέος. Σύμφωνοι, είναι τεράστιο πρόβλημα. Όπως και ο εγκλεισμός στα ασφυκτικά περιθώρια των Βρυξελλών. Όμως, στην περίπτωσή μας, το θέμα δεν είναι μόνον οικονομικό. Αν και δεν υπάρχει κακό στον «αγγελικό» τούτο κόσμο που να μην πηγάζει από το σύστημα, όπως σοφά γράφει ο Τσίρκας. Και όταν προσφάτως έγινε απόπειρα να «αναιρεθούν» οι «μυθολογίες», αυτό έγινε άναρχα, σπασμωδικά, ψυχρά, αγνοώντας εντελώς τη σημασία που έχει για τον «μαθητή» η ιστορική συνέχεια και κυρίως η συναισθηματική του φόρτιση. Λες και μπορείς να πεις στο ενημερωμένο, εξοικειωμένο με τις νέες τεχνολογίες, πάλλον ον που είναι ο σύγχρονος έφηβος, η σύγχρονη έφηβη, που βιώνουν εκτός του «ωραίου» κόσμου», των αβίωτων πόλεων, της αποχαύνωσης της πλειοψηφίας των τηλεοπτικών πραγμάτων, το απόλυτο άγχος των εκάστοτε «πανελλαδικών», «πανελληνίων» ή όπως κατά το δοκούν ονομάζονται, «μέχρι τώρα σου μάθαινα αυτό, τώρα θα σου μάθω το άλλο». Ταυτόχρονα δόθηκε με τον τρόπο αυτό μια χρυσή ευκαιρία στους λάτρεις των «μυθολογιών» να μιλήσουν για «εθνική προδοσία» και μειοδοσία. Η απόλυτη πλήξη. Πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένοι. Και βέβαια μιλάμε διαρκώς για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και για την «εκπαιδευτική διαδικασία που πρέπει να τεθεί σε νέα βάση, για την αναγκαιότητα επαναπροσδιορισμού και ριζικών αλλαγών, για διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς και συζήτηση με τη μαθητική κοινότητα πανελληνίως… Καλούμε και καμιά ΜΚΟ ως σύμβουλο και συνομιλητή. Άλλοθι;
Ποια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση; Και ποιες μεταρρυθμίσεις που έγιναν ή δεν έγιναν; Εδώ μιλάμε για απορρύθμιση. Το καζάνι βράζει και στην πρώτη ευκαιρία το καπάκι θα εκτιναχθεί στα ύψη.
Η νέα γενιά δεν επιθυμεί «συναίνεση». Επιθυμεί ριζικές αλλαγές. Την υποβαθμίζουμε ισχυριζόμενοι ότι το μοναδικό της πρόβλημα είναι η εργασιακή ανασφάλεια. Εθελοτυφλούμε. Ζητούν ά λ λ η παιδεία, ά λ λ η ζωή - όχι μια «καλύτερη» ζωή, μια άλλη ζωή!
Προβληματίζονται για την κοινωνία, τη δικαιοσύνη, την απομόνωση, την αδικία. Δει δε τόλμης. Να μιλήσουμε για την αμαρτία που την είπαν αρετή. Αρκετά φλυαρήσαμε για «δικαιώματα και υποχρεώσεις». Ή μήπως το παιχνίδι είναι κομμένο και ραμμένο κατά το δοκούν; Το παιχνίδι ενός μέλλοντος που διαφαίνεται αμφίβολο και
προβληματικό;Θα αναγνωρίσουμε σε ό λ α τα παιδιά το βασικό τους δικαίωμα στη σφαιρική ενημέρωση και στην αλήθεια; Στην αμφισβήτηση της αλήθειας; Στην απόρριψη του κτηνώδους και ανελέητου ανταγωνισμού και στην δυνατότητα να αποκτήσουν τα «εφόδια» εκείνα για να υπάρξουν σε έναν de facto ανταγωνιστικό κόσμο διατηρώντας τον ανθρωπισμό τους;
Θα μπει επιτέλους η χαρά της γνώσης στη σχολική τάξη; Και θα τα κάνουμε όλα αυτά με αγάπη και μεράκι; Ή μήπως είναι και η αγάπη έννοια ετεροχρονισμένη; Δεν αρκούν τα λάπτοπς…Χρειάζεται αλλαγή του περιεχομένου της παιδείας. Και θα θυμηθούμε επιτέλους τον Εξυπερύ, γιατί το δικό μας τριαντάφυλλο δεν μοιάζει με κανένα άλλο αφού εμείς το μεγαλώσαμε, εμείς το προστατεύσαμε; Θα την εξημερώσουμε τη φίλη μας την αλεπού; «Έχεις ευθύνη για όποιον εξημερώνεις…» Ποιός θα τα εκφράσει αυτά; Από ποιο βήμα . Ο διάλογος», η «συζήτηση» που αφορούν στην παιδεία πρέπει να γίνουν με την παραδοχή ότι από την μεταπολίτευση, ποτέ και από κανένα δεν μπήκαν τα δάχτυλα επί των τύπων των ήλων. Να δεχθούμε ότι υπάρχει πρόβλημα π ε ρ ι ε χ ο μ έ ν ο υ της παιδείας μας.
Θα αφήσουμε στην άκρη τη σοβαροφάνεια; Τις «συναντήσεις» και τα «συνέδρια» με τηλεοπτική κάλυψη;Τα άνευ νοήματος «όχι»; «Θα περπατήσουμε σε σιωπηλές πλαγιές φορτωμένες με τα φύλλα της οξιάς»3; Τα Χριστούγεννα δεν είναι μακριά. Εκείνο το μωράκι που κρυώνει στη φάτνη περιμένει. Gracias a la vida!
Υστερόγραφο: Μετά από την επέτειο της δολοφονίας του Αλέξη γίναμε μάρτυρες μιας «παρέλασης προοδευτικών» στα κανάλια, οι οποίοι αποκαλούσαν τους μαθητές που διαμαρτύρονται και των οποίων τα σχολεία τελούν υπό κατάληψη «μειοψηφία», ένας μάλιστα συνάδελφος δημοσιογράφος είπε ότι «εξέτασε τα στοιχεία» και μόνο 15% των σχολείων τελούν υπό κατάληψη, άρα πρόκειται για μειοψηφίες, και «τι κάνουν οι υπόλοιποι μαθητές» κ.λπ. κ.λπ.- μάλιστα τέθηκε και η ερώτηση, «πόσα εξωσχολικά βιβλία έχεις διαβάσει, παιδί μου» (sic)….
Θα ήθελα να ρωτήσω τους συναδέλφους και τους «επαϊοντες» που συνήθως τους συνοδεύουν στα πάνελς:
Συνειδητοποιούν ότι ίσως «συγχέουν» σκοπίμως (;) την έννοια μειοψηφία με την έννοια πρωτοπορία;
Διαχρονικά, οι διαμαρτυρόμενοι και εξεγερμένοι αποκαλούνται «μειοψηφίες» - είναι ψυχολογικό το θέμα, έτσι αποθαρρύνονται ευκολότερα και οι «πλειοψηφίες».
Είμαστε σε μια ευαίσθητη στιγμή και δουλειά τού κάθε «πνευματικού» ανθρώπου είναι να εμβαθύνει και να δώσει από τις γνώσεις και την εμπειρία του το καλύτερο.
Εγώ δεν θα μιλήσω για τις ηλικίες. Ούτε για τους «μεσήλικες προοδευτικούς» ( τι ταλαιπωρημένη έννοια, αλήθεια!) που μεταβάλλονται σε διδασκάλους και «καθοδηγητές» που επιτιμούν τα νέα παιδιά και τους κουνούν το δάχτυλο.
Θα ρωτήσω πολύ απλά: α. Μήπως «διαβάζει» ο ενήλικος μέσος Έλληνας και μας έχει διαφύγει το γεγονός;
β. Και πώς είστε βέβαιοι ότι οι νέοι άνθρωποι δεν διαβάζουν; Και είναι οι «νέοι άνθρωποι» ένα ενιαίο σύνολο;
Η αγάπη για τη γνώση είναι αυτόματη διαδικασία; Δεν πρέπει να την εμφυσήσει κάποιος στον νέο άνθρωπο; Το σχολείο, ας πούμε; Όταν κάποιοι εκπαιδευτικοί προσπαθούν να το κάνουν, δέχονται και κριτική ότι «ξεφεύγουν χρονικά από τη διδακτέα ύλη».
Και τέλος: Ας σοβαρευτούμε. Η κατάσταση είναι πολύ πιο πιεστική και σοβαρή απ’ όσο νομίζουν ή δεν νομίζουν οι οθονολάτρεις πανελίστες, νεώτεροι, μεσήλικες ή ηλικιωμένοι. Λίγη ευθύνη απέναντι στα νέα παιδιά, συνάδελφοι και διανοούμενοι!! Επανέρχομαι στο σύνθημα που γράφτηκε σε κάποιο τοίχο και αναφέρεται στον δωδέκατο μήνα του σωτηρίου έτους 2008:
«Ο Δεκέμβρης δεν ήταν η απάντηση, ήταν η ερώτηση»!
Τ.Μ.Σ.
1 «Τελευταίος σταθμός», Cava dei Tirreni, 5 Οκτωβρίου 1944
2 Ο εναρκτήριος χαιρετισμός του Αλέξανδρου Υψηλάντη στην προκήρυξη με την αναγγελία της επανάστασης στους απόδημους Έλληνες (1821)
33 Γ. Σεφέρης, Επιφάνεια, 1937
Γιώργος Σεφέρης
Της Τιτίκας - Μαρίας Σαράτση
...Είχε αναζητήσει την απάντηση παντού, στους δασκάλους, στους πολιτικούς, στους ιστορικούς, αλλά κυρίως στη ζωή. «Είμαι θύμα 'ηρωϊκών' αμφιβολιών σαν την Ιουστίνη του Λώρενς Ντάρρελ», σκέφθηκε, «ή μήπως είναι απλά μάταιες αμφιβολίες; Αμφιβολίες χωρίς νόημα; Όχι, οι αμφιβολίες έχουν νόημα, σχεδόν πάντα. Ίσως από το φλαμένκο να πρέπει να περάσω στο ταγκό».
Μάλλον φταίει το γεγονός ότι αιώνες τώρα ζούμε με μυθολογίες. Τρεφόμαστε από αυτές και με αυτές. Από τη γένεση του νεαρού ελληνικού κράτους, πλην ελαχίστων φωτεινών εξαιρέσεων, κανείς μα κανείς δεν τόλμησε να αγγίξει τις «μυθολογίες». Η μυθολογία δεν είναι «απλή υπόθεση».
Ο «μύθος» έχει πολυπλοκότητα. Συγκινεί,μας κάνει να βουρκώνουμε καμιά φορά και διευκολύνει ή και αποτρέπει την κριτική σκέψη ανάλογα με τις συνθήκες και τις προθέσεις. Μετά έρχονται οι φοβίες. Αν αρνηθούμε τις «μυθολογίες» αυτές, χάνουμε την ταυτότητά μας, την ‘ελληνικότητά μας’. Τεράστια πλάνη(;). Ύποπτη πλάνη.
Φίλτατοι αδελφοί Γραικοί χαίρετε! 2
Τέθηκαν ποτέ αυτά τα θέματα στη «μέση» παιδεία μας; Όχι βέβαια, κυριάρχησαν οι μυθολογίες κατά το δοκούν και κατά περίπτωση. Λέξη για τα ελαττώματα, τα λάθη, την αρχαία σκουριά. Τώρα επικαλούμαστε το δυσθεώρητο δημόσιο χρέος. Σύμφωνοι, είναι τεράστιο πρόβλημα. Όπως και ο εγκλεισμός στα ασφυκτικά περιθώρια των Βρυξελλών. Όμως, στην περίπτωσή μας, το θέμα δεν είναι μόνον οικονομικό. Αν και δεν υπάρχει κακό στον «αγγελικό» τούτο κόσμο που να μην πηγάζει από το σύστημα, όπως σοφά γράφει ο Τσίρκας. Και όταν προσφάτως έγινε απόπειρα να «αναιρεθούν» οι «μυθολογίες», αυτό έγινε άναρχα, σπασμωδικά, ψυχρά, αγνοώντας εντελώς τη σημασία που έχει για τον «μαθητή» η ιστορική συνέχεια και κυρίως η συναισθηματική του φόρτιση. Λες και μπορείς να πεις στο ενημερωμένο, εξοικειωμένο με τις νέες τεχνολογίες, πάλλον ον που είναι ο σύγχρονος έφηβος, η σύγχρονη έφηβη, που βιώνουν εκτός του «ωραίου» κόσμου», των αβίωτων πόλεων, της αποχαύνωσης της πλειοψηφίας των τηλεοπτικών πραγμάτων, το απόλυτο άγχος των εκάστοτε «πανελλαδικών», «πανελληνίων» ή όπως κατά το δοκούν ονομάζονται, «μέχρι τώρα σου μάθαινα αυτό, τώρα θα σου μάθω το άλλο». Ταυτόχρονα δόθηκε με τον τρόπο αυτό μια χρυσή ευκαιρία στους λάτρεις των «μυθολογιών» να μιλήσουν για «εθνική προδοσία» και μειοδοσία. Η απόλυτη πλήξη. Πλίνθοι και κέραμοι ατάκτως ερριμμένοι. Και βέβαια μιλάμε διαρκώς για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και για την «εκπαιδευτική διαδικασία που πρέπει να τεθεί σε νέα βάση, για την αναγκαιότητα επαναπροσδιορισμού και ριζικών αλλαγών, για διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς και συζήτηση με τη μαθητική κοινότητα πανελληνίως… Καλούμε και καμιά ΜΚΟ ως σύμβουλο και συνομιλητή. Άλλοθι;
Ποια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση; Και ποιες μεταρρυθμίσεις που έγιναν ή δεν έγιναν; Εδώ μιλάμε για απορρύθμιση. Το καζάνι βράζει και στην πρώτη ευκαιρία το καπάκι θα εκτιναχθεί στα ύψη.
Η νέα γενιά δεν επιθυμεί «συναίνεση». Επιθυμεί ριζικές αλλαγές. Την υποβαθμίζουμε ισχυριζόμενοι ότι το μοναδικό της πρόβλημα είναι η εργασιακή ανασφάλεια. Εθελοτυφλούμε. Ζητούν ά λ λ η παιδεία, ά λ λ η ζωή - όχι μια «καλύτερη» ζωή, μια άλλη ζωή!
Προβληματίζονται για την κοινωνία, τη δικαιοσύνη, την απομόνωση, την αδικία. Δει δε τόλμης. Να μιλήσουμε για την αμαρτία που την είπαν αρετή. Αρκετά φλυαρήσαμε για «δικαιώματα και υποχρεώσεις». Ή μήπως το παιχνίδι είναι κομμένο και ραμμένο κατά το δοκούν; Το παιχνίδι ενός μέλλοντος που διαφαίνεται αμφίβολο και
προβληματικό;Θα αναγνωρίσουμε σε ό λ α τα παιδιά το βασικό τους δικαίωμα στη σφαιρική ενημέρωση και στην αλήθεια; Στην αμφισβήτηση της αλήθειας; Στην απόρριψη του κτηνώδους και ανελέητου ανταγωνισμού και στην δυνατότητα να αποκτήσουν τα «εφόδια» εκείνα για να υπάρξουν σε έναν de facto ανταγωνιστικό κόσμο διατηρώντας τον ανθρωπισμό τους;
Θα μπει επιτέλους η χαρά της γνώσης στη σχολική τάξη; Και θα τα κάνουμε όλα αυτά με αγάπη και μεράκι; Ή μήπως είναι και η αγάπη έννοια ετεροχρονισμένη; Δεν αρκούν τα λάπτοπς…Χρειάζεται αλλαγή του περιεχομένου της παιδείας. Και θα θυμηθούμε επιτέλους τον Εξυπερύ, γιατί το δικό μας τριαντάφυλλο δεν μοιάζει με κανένα άλλο αφού εμείς το μεγαλώσαμε, εμείς το προστατεύσαμε; Θα την εξημερώσουμε τη φίλη μας την αλεπού; «Έχεις ευθύνη για όποιον εξημερώνεις…» Ποιός θα τα εκφράσει αυτά; Από ποιο βήμα . Ο διάλογος», η «συζήτηση» που αφορούν στην παιδεία πρέπει να γίνουν με την παραδοχή ότι από την μεταπολίτευση, ποτέ και από κανένα δεν μπήκαν τα δάχτυλα επί των τύπων των ήλων. Να δεχθούμε ότι υπάρχει πρόβλημα π ε ρ ι ε χ ο μ έ ν ο υ της παιδείας μας.
Θα αφήσουμε στην άκρη τη σοβαροφάνεια; Τις «συναντήσεις» και τα «συνέδρια» με τηλεοπτική κάλυψη;Τα άνευ νοήματος «όχι»; «Θα περπατήσουμε σε σιωπηλές πλαγιές φορτωμένες με τα φύλλα της οξιάς»3; Τα Χριστούγεννα δεν είναι μακριά. Εκείνο το μωράκι που κρυώνει στη φάτνη περιμένει. Gracias a la vida!
Υστερόγραφο: Μετά από την επέτειο της δολοφονίας του Αλέξη γίναμε μάρτυρες μιας «παρέλασης προοδευτικών» στα κανάλια, οι οποίοι αποκαλούσαν τους μαθητές που διαμαρτύρονται και των οποίων τα σχολεία τελούν υπό κατάληψη «μειοψηφία», ένας μάλιστα συνάδελφος δημοσιογράφος είπε ότι «εξέτασε τα στοιχεία» και μόνο 15% των σχολείων τελούν υπό κατάληψη, άρα πρόκειται για μειοψηφίες, και «τι κάνουν οι υπόλοιποι μαθητές» κ.λπ. κ.λπ.- μάλιστα τέθηκε και η ερώτηση, «πόσα εξωσχολικά βιβλία έχεις διαβάσει, παιδί μου» (sic)….
Θα ήθελα να ρωτήσω τους συναδέλφους και τους «επαϊοντες» που συνήθως τους συνοδεύουν στα πάνελς:
Συνειδητοποιούν ότι ίσως «συγχέουν» σκοπίμως (;) την έννοια μειοψηφία με την έννοια πρωτοπορία;
Διαχρονικά, οι διαμαρτυρόμενοι και εξεγερμένοι αποκαλούνται «μειοψηφίες» - είναι ψυχολογικό το θέμα, έτσι αποθαρρύνονται ευκολότερα και οι «πλειοψηφίες».
Είμαστε σε μια ευαίσθητη στιγμή και δουλειά τού κάθε «πνευματικού» ανθρώπου είναι να εμβαθύνει και να δώσει από τις γνώσεις και την εμπειρία του το καλύτερο.
Εγώ δεν θα μιλήσω για τις ηλικίες. Ούτε για τους «μεσήλικες προοδευτικούς» ( τι ταλαιπωρημένη έννοια, αλήθεια!) που μεταβάλλονται σε διδασκάλους και «καθοδηγητές» που επιτιμούν τα νέα παιδιά και τους κουνούν το δάχτυλο.
Θα ρωτήσω πολύ απλά: α. Μήπως «διαβάζει» ο ενήλικος μέσος Έλληνας και μας έχει διαφύγει το γεγονός;
β. Και πώς είστε βέβαιοι ότι οι νέοι άνθρωποι δεν διαβάζουν; Και είναι οι «νέοι άνθρωποι» ένα ενιαίο σύνολο;
Η αγάπη για τη γνώση είναι αυτόματη διαδικασία; Δεν πρέπει να την εμφυσήσει κάποιος στον νέο άνθρωπο; Το σχολείο, ας πούμε; Όταν κάποιοι εκπαιδευτικοί προσπαθούν να το κάνουν, δέχονται και κριτική ότι «ξεφεύγουν χρονικά από τη διδακτέα ύλη».
Και τέλος: Ας σοβαρευτούμε. Η κατάσταση είναι πολύ πιο πιεστική και σοβαρή απ’ όσο νομίζουν ή δεν νομίζουν οι οθονολάτρεις πανελίστες, νεώτεροι, μεσήλικες ή ηλικιωμένοι. Λίγη ευθύνη απέναντι στα νέα παιδιά, συνάδελφοι και διανοούμενοι!! Επανέρχομαι στο σύνθημα που γράφτηκε σε κάποιο τοίχο και αναφέρεται στον δωδέκατο μήνα του σωτηρίου έτους 2008:
«Ο Δεκέμβρης δεν ήταν η απάντηση, ήταν η ερώτηση»!
Τ.Μ.Σ.
1 «Τελευταίος σταθμός», Cava dei Tirreni, 5 Οκτωβρίου 1944
2 Ο εναρκτήριος χαιρετισμός του Αλέξανδρου Υψηλάντη στην προκήρυξη με την αναγγελία της επανάστασης στους απόδημους Έλληνες (1821)
33 Γ. Σεφέρης, Επιφάνεια, 1937
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου